Çocukluk Çağı Obezitesi Nedir?

Çocukluk Çağı Obezitesi Nedir?

Aynen erişkinlerde olduğu gibi, çocuklarda da obeziteyi değerlendirmede BMI adlı obezite testini kullanırız. Ancak çocukların doğumdan itibaren başlayan büyüme evrelerinde BMI dalgalanarak değişme eğilimi gösterir. Fakat genellikle 8 yaşından sonra, BMI kabaca büyüme evresinin sonuna kadar aynı kalma eğilimindedir.

Doğumdan itibaren başlayarak büyüme çağının sonuna kadar olan dönemi kapsayan BMI tabloları, çocukluk obezitesinin değişik yaşlarda değerlendirilmesine imkan tanıyan, kılavuzlardır. Bu BMI tabloları incelendiğinde, BMI değerinin doğumla birlikte hızla artmaya başladığını, 8. aydan sonra ise yavaş yavaş 6 yaşına kadar azalarak, en düşük değere  indiğini göstermektedir. Bu yaşdan sonra yağ dokusu birikimi artmaya başlar. İngilizce literatürde bu duruma “Adiposity Rebound” denir. Yani adipozite dediğimiz yağ dokusu, 8. aydan sonra gittikçe azalarak, 6 yaşında en az düzeye indikten sonra bir sıçrama yaparak, büyüme çağının sonuna kadar artmaya devam eder. Çocukluk çağı obezitesi ve bunun o çocuğun erişkin dönemde de obezite hastalığına sahip olmasında ki etkisi, bu adiposity rebound zamanıyla alakalıdır. Bir çocuk ne kadar erken yaşta adiposity rebound noktasına ulaşırsa, erişkinliğinde o kadar fazla obezite riski taşır. BMI persantilleri yüksek giden çocuklar, daha erken yaşlarda adiposity rebound noktasına ulaşmaktadırlar.

BMI tabloları, yaşa ve boya göre kilo dağılımlarını gösteren eğrilerden oluşur. Bu eğrilere persantil eğrileri denir. Çocuğun boyuna göre normal kiloda olması için 85. persantil eğrisinin altında bir BMI değerine sahip olması beklenir. 85 ile 95 arasında ki BMI değerleri, fazla kilolu yada overweight olarak sınıflandırılır. Çocukluk çağı obezitesi, yaşa göre BMI değeri 95 persantil üzerinde olan çocuklar için kullanılır.

Çocukluk çağı obezitesinin riskleri nelerdir?

Çocukluk çağı obeziteside aynen erişkin obezitesi ile aynı şekilde, ağırlıklı olarak kalp ve damar sistemine ait sorunlara neden olur. Ancak çocukluk çağında başlayan bu sorunlar, çok daha genç yaşlarda ağırlaşabileceğinden, çocukluk çağı obezitesinin önemini arttırmaktadır.

1.     Hipertansiyon ve dislipidemi (kötü kolesterol yüksekliği veya iyi kolesterol azlığı) gibi kalp krizi ve kalp damar tıkanıklığını arttıran hastalıklar çocukluk çağı obezitesinde sık görülür. 2007 de yayınlanan bir bilimsel makalede obezitesi olan çocukların % 70’inde en az bir, % 39’unda ise en az iki farklı kalp yada damar hastalığı bulunduğu bildirilmiştir.  (Freedman DS, Mei Z, Srinivasan SR, Berenson GS, Dietz WH. Cardiovascular risk factors and excess adiposity among overweight children and adolescents: the Bogalusa Heart Study. J Pediatr. 2007;150(1):12—17.e2.)

2.     Bozulmuş glukoz toleransı, İnsülin direnci ve tip 2 diyabet çocukluk çağı obezitesi olan çocuklarda obezitesi olan erişkinlerle  aynı oranda görülür. (Whitlock EP, Williams SB, Gold R, Smith PR, Shipman SA. Screening and interventions for childhood overweight: a summary of evidence for the US Preventive Services Task Force. Pediatrics. 2005;116(1):e125—144.)

3.     Uyku apnesi yada astım gibi solunumdal sorunlar, yada obeziteye bağlı hipoventilasyon sendromu, çocukluk çağı obezitesinde de erişkin yaş obezitesi ile benzer oranlarda görülür. (1. Han JC, Lawlor DA, Kimm SY. Childhood obesity. Lancet. May 15 2010;375(9727):1737—1748. 2. Sutherland ER. Obesity and asthma. Immunol Allergy Clin North Am. 2008;28(3):589—602, ix.)

4.     Kemik ve eklem gelişimi bozuklukları. (Taylor ED, Theim KR, Mirch MC, et al. Orthopedic complications of overweight in children and adolescents. Pediatrics. Jun 2006;117(6):2167—2174.)

5.     Karaciğer yağlanması, safra kesesi taşı, reflü (mide ve göğüsde yanma).

(1. Whitlock EP, Williams SB, Gold R, Smith PR, Shipman SA. Screening and interventions for childhood overweight: a summary of evidence for the US Preventive Services Task Force. Pediatrics. 2005;116(1):e125—144. 2. Han JC, Lawlor DA, Kimm SY. Childhood obesity. Lancet. May 15 2010;375(9727):1737—1748.)

6.     Obeziteye bağlı olarak özgüven eksikliği, arkadaş çevresinde küçümsenme, aşağılanma, asosyal kişilik yapısı geliştirme gibi sorunlar, çocukluk çağında başlayarak, erişkin yaşlarda da devam etmektedir. (Swartz MB and Puhl R. Childhood obesity: a societal problem to solve. Obesity Reviews 2003; 4(1):57—71.)

Op. Dr. Tuğrul Demirel

Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı

www.diasurg.com